Afanees

Afanees (Afâneg, Afanais, Afneahh, Afanish) is de meestgesproken taal in de Vrije Republiek Afana. De taal is een deels geïsoleerde taal met sterke germaanse invloeden. Ook zijn veel leenwoorden vanuit het frans opgenomen in de taal. Door deze invloeden wordt de taal vaak tot de Indo-Europese talen gerekend.

Alfabet

Het Afanese alfabet bestaat uit de volgende letters: a, á, b, d, e, è, é, f, g, h, i, k, l, m, n, o, ó, p, q, r, s, t, u, ù, v, w, x, y, ý. De 'c', de 'j' en de 'z' zijn niet bekend in de Afanese taal.

Uitspraak

De uitspraak van de meeste letters is gelijk aan dat van het Nederlands; op de volgende uitzonderingen na:

g = Als in het franse 'garçon'

n = Wordt vaak half ingeslikt en voorafgegaan aan een 'h'

q = Als de 'kj' in 'koekje'

u = Als de 'oe' in 'doel'

extra letters:

á = Als 'ja' of 'jah'

è = Als 'euh', de 'u' in 'bus' of als de sjwa

é = Als 'je', de 'e' niet als sjwa uitgesproken, of als 'jee'

ó = Als 'jo' of 'joh'

ù = Als 'uu'

ý = Als de 'ji' in 'jippie'

ä = Als de 'å' in de Scandinavische talen, of de 'oa' in Nederlandse dialecten. (deze letter wordt alleen in het Madraafs dialect gebruikt)

Klankverkortingsdakje

In het afanees is geen enkel woord te vinden met dubbele letters; om daarom een klinker korter te laten klinken wordt gebruik gemaakt van het 'klankverkortingsdakje' (Afanees: Sorv-wordelèrâgè). Deze kan worden geplaatst op de 'a', de 'o' en bij uitzondering op de 'e' en de 'i'.

een paar voorbeelden:

- banev klinkt als 'baanef', maar bânev klinkt als 'bannef'.

- odèlaw klinkt als 'odelauw', maar ôdèlaw klinkt als 'oddelauw'.

- pelarsýb klinkt als 'peelarsjip', maar pêlarsýb klinkt als 'pellarsjip'.

- ida klinkt als 'ida', maar îdâ klinkt als 'iddah'.

Zinsopbouw

De zinsopbouw in het Afanees is grotendeels gelijk aan dat van het Nederlands. Toch zijn er enkele uitzonderingen. Waarvan de opvallendste de ontkenning is.

"Ik heb het niet gedaan" zeg je in het Afanees als "Neg am gesev yel âdôvov". Wat letterlijk vertaald "Niet ik heb het gedaan" betekent.

Grammatica in het kort

Werkwoordspelling

Werkwoordspelling is erg simpel in het Afanees: Jij, ik, hij zij, wij; het maakt allemaal niet uit. Het is altijd het zelfde woord.

Voorbeeld: 'Het werkwoord "Willen" = "Nelegev"'. Dus:

Ik wil = Am nelegev

Hij/zij/jij wilt = His/Si/Ýr nelegev

Wij willen = Wis nelegev

Zij willen = Sel nelegev

U wilt = Ýr nelegev

In verleden tijd wordt de (laatste) 'e' een 'o':

Ik wilde = Am nelegov

Hij/zij/jij wilde = His/Si/Ýr nelegov

Wij wilden = Wis nelegov

Zij wilden = Sel nelegov

U wilde = Ýr nelegov

Het voltooid deelwoord wordt:

Ik heb gewild = Am nelegovýb

De trappen van vergelijking

"Het huis is groot" = "Yel fus eg tor"

"Het huis is groter" = "Yel fus eg tôrè"

"Het huis is het grootst" = "Yel fus eg te ub-tôres"

Bijvoeglijk naamwoord

"Het grote huis" = "Yel tôres fus"

Let op: "De fiets is geel" = "Te velô eg hels en "De gele fiets" = "Te helses velô". Maar ook bij "een geel huis" zeg je "Mel helses fus" en ook hier gebruik je dus 'helses' en niet 'hels'.

Het gebruik van het Afanees bijvoeglijk naamwoord hangt af van wel soort woord het is:

• Bij standaardwoorden als 'groot', 'klein', 'blauw' en 'mooi' is de standaard uitgang voor het naamwoord -es en na het naamwoord gebruik je allen de stam. Dus: 'tôres', 'nîles', 'byâles', 'sóndeles'.
• Bij nationaliteiten als 'Frans', 'Afanees' of bijvoorveeld 'Scandinavisch' is de standaard uitgang voor het naamwoord -eg en na het naamwoord gebruik je allen de stam. Dus: 'Franseg', 'Afâneg' en 'Sándinaveg'.
• Bij topo-/geografische woorden als 'Rurumees', 'Beiers' en bijvoorbeeld 'Catalaans' is de standaard uitgang voor het naamwoord -em en na het naamwoord gebruik je allen de stam. Dus: 'Rurumem', 'Bavariêm' en 'Katâlem'.

Tellen in het Afanees

#	AFANEES
1	ed
2	ýs
3	ris
4	krâtè
5	fem
6	saw
7	esnev
8	ád
9	nemer
10	dýs
11	dýs-ed
12	dýs-ýs
13	dýs-ris
14	dýs-krâtè
15	dýs-fem
16	dýs-saw
17	dýs-esnev
18	dýs-ád
19	dýs-nemer
20	ýdýs
21	ýdýs-ed
22	ýdýs-ýs
23-29	etc.
30	risèdýs
40	krâdýs
50	femdýs
60	sawèdýs
70	esnèdýs
80	ádýs
90	nemerdýs
100	dýsdýs

Samengevat

Met alle info uit deze wiki en met behulp van een woorden boek kunnen we de volgende zin vertalen:

"De kleine goudvis had de zeven grootste voerkorrels niet gestolen." wordt:

"Neg te nîles gùdesfisg tôlovýb te esnev tôres fureskrebev"; letterlijk vertaald: Niet de kleine goudvis heeft-gestolen de zeven grootste voerkorrels

- Gùdesfisg betekent letterlijk 'Gouden vis'

- Er bestaat geen onderscheid tussen 'grootst' en 'grootste', dus het blijft tôres