Kpa To nƔao
Kpa To nƔao (IPA: /k͡pä to̞̜ ɲçɑo̞̜/), de 'Kpa Federatie', ook wel bekend als 'Batongo' is een land in Kratuwe op Nywal.
DEZE PAGINA IS NOG IN AANBOUW.
Kpa To nƔao |
land in Kratuwe op Nywal |
Exonym: Batongo Demomym / Adj.: Kpa / Batongees Inwoners: 1.514.800 Hoofdstad: Ku nDu Staatsvorm: federatieve republiek Taal: Kpa nƜe / Batongees Vlag: |
geografie
Kpa To nƔao beslaat het gebied van en rondom de meest zuidelijke grote inslagkrater van het eiland Kratuwe, het grootste eiland van de bekende wereld van Nywal. De kraterbodem is grotendeels ondiepe baai met daarom heen betrekkelijk vlak en wat moerassig land dat voor een belangrijk deel is veranderd in landbouwgrond. Vanuit de krater stijgt het landschap geleidelijk. Dit hoogland is de ingestorte voormalige kraterrand; het is zachtglooiend land bezaaid met grotere en kleinere rotsblokken, moerasjes, poelen, en geulen. In de hogere en vlakkere delen van dat hoogland zijn wat grotere moerassen en meren te vinden die voldoende plantaardige bemesting opleveren om landbouw in omringend gebied mogelijk te maken.
zie ook: geografie van Kratuwe
deelstaten
Kpa To nƔao is een federatie van 19 stadstaten waarbij iedere stadstaat (lidstaat/deelstaat) zijn omringend gebied beheert (zie verder: #politiek). De dunstbevolkte streken (de ontontgonnen oerbossen van de hooglanden) zijn echter de facto vrijwel staatloos.
De deelstaten/stadstaten en hun inwonertallen, van noordwest naar zuidoost, zijn:
stadstaat (deelstaat) | inwoners | % (tot.) | in (hoofd-) stad* | Stellingse naam | |
Mie nTa Mu | 27.200 | 1,8% | 7.200 | Mjentamoe | |
Pio Nua Ƙie | 23.600 | 1,6% | 7.400 | Pjonwachje | |
Hi Sui | 10.100 | 0,7% | 3.600 | Hieswie | |
Ƕlo Jrao | 16.600 | 1,1% | 3.200 | Chloodjouw | |
Sle nKi | 12.100 | 0,8% | 4.300 | Sleenkie | |
Ẓu Ƙie | 154.100 | 10,2% | 34.800 | Zoekje | |
Ḍli nӼo Фua | 72.700 | 4,8% | 26.900 | Tientjofwa | |
Ku nDu | 154.500 | 10,2% | 124.500 | Koendoe | |
Ẓu nKi | 12.900 | 0,9% | 2.600 | Zoenkie | |
nƜa Ӽua | 151.400 | 10,0% | 29.100 | Sjatwa | |
Ɯua Ẓo | 177.700 | 11,7% | 27.700 | Sjoeazo | |
Bdao Ɲii mѴo | 101.200 | 6,7% | 22.400 | Daunjiemfo | |
Zii Ȝao Klao | 22.900 | 1,5% | 8.000 | Zjigouwklouw | |
Ɛre Фua | 153.600 | 10,1% | 29.500 | Zreefwa | |
Jua Фi | 106.800 | 7,1% | 18.900 | Djoeafie | |
Ƨii La Ȝao | 56.200 | 3,7% | 14.300 | Dzjilagouw | |
Que Ɲiu | 85.100 | 5,6% | 23.000 | Kweenjoe | |
Klao Ṭii | 163.100 | 10,8% | 131.200 | Klouwtjie | |
Ӡue mФa | 13.000 | 0,9% | 6.300 | Tzweemfa | |
Kpa To nƔao (totaal) | 1.514.800 | Batongo |
noot (*): De 'hoofdstad' van een stadstaat is vanzelfsprekend altijd de betreffende stad. In Kpa To nƔao zijn derhalve de namen van lidstaten/deelstaten en hun 'hoofdsteden' per definitie identiek. Als het nodig is om onderscheid te maken tussen stad en regio/land dan wordt 'ẓo' (/ðo̞̜/; 'stad') of 'nɣao' (/ɲçɑo̞̜/; 'land') aan de naam toegevoegd.
geschiedenis
- Hoofdartikel: Geschiedenis van Kpa To nƔao
(samenvatting toe te voegen)
politiek
volk en cultuur
De bevolking van Kpa To nƔao is een Kpa volk. Ter onderscheid van de Kpa in Mu Ɣua r Cii Ṣiao Ria worden die in Kpa To nƔao 'zuidelijke Kpa' of 'Que Kpa' genoemd.
religie
Dominante religie in Kpa To nƔao is de Hanselijk-gereformeerde stroming binnen de Hansahanlar.
zie ook: Hanselijk-gereformeerde theorie, praktijk en filosofie
taal
- Hoofdartikel: Batongees
(samenvatting toe te voegen)
namen
Kpa persoonsnamen bestaan altijd uit drie (monosyllabische) namen, op volgorde:
- familienaam (van vaderszijde);
- voornaam van de vader i.g.v. man, en moeder i.g.v. vrouw;
- eigen voornaam.
Afhankelijk van de mate van intimiteit tussen personen kan een deel daarvan worden weggelaten. De standaard is altijd alle drie (op volgorde: 1-2-3); tussen vrienden wordt vaak de familienaam (1) weggelaten (resulterend in 2-3); binnen de familie (en tussen hele goede vrienden in een ontspannen situatie) wordt alleen de eigen voornaam (3) gebruikt)
In alledrie de categorieën familienamen, mannenvoornamen en vrouwenvoornamen zijn er iets meer dan 100 veel voorkomende namen en nog eens ongeveer 100 zeldzame namen en er bestaat enige overlap tussen die drie namenlijsten. In principe is het dus mogelijk dat iemand driemaal dezelfde naam heeft, La La La bijvoorbeeld, en ondanks dat zulke namen wel voorkomen zijn ze bijzonder zeldzaam omdat de meeste mensen zo'n naam niet esthetisch verantwoord vinden (en in geval van 'La La La' kan dat oordeel nauwelijks betwist worden). (Dezelfde naam in alleen posities 2 en 3 (dus twee- i.p.v. driemaal) komt aanzienlijk meer voor, met name bij vrouwen.)
Indien een student van de Ku nDu Ӽa Kiu naar oordeel van een commissie van leermeesters heeft aangetoond voldoende studie ('bouwwerk') te hebben verricht om het niveau van een (beginnende) leermeester bereikt te hebben (ongeacht van de vraag of er een positie vacant is en of de student in kwestie zo'n positie ambieert), dan kan deze student zogewenst de tweede naam (voornaam van vader of moeder) vervangen door de voornaam van zijn/haar belangrijkste (begeleidende) leermeester of een historische leermeester die van grote invloed is geweest op zijn/haar denken en geestelijke ontwikkeling. Voorts krijgt de student (of eigenlijk inmiddels voormalig student) het recht de titel sri (letterlijk: 'leraar' of 'meester') te dragen. Deze titel wordt achter de volledige naam geplaatst en is de enige algemeen erkende titel in Kpa To nƔao. (Er zijn wel andere titels, maar die worden doorgaans alleen binnen een specifieke Bouworde erkend.) Binnen de Ku nDu Ӽa Kiu (maar alleen daarbinnen) is het gebruikelijk dat leermeesters worden aangesproken met 2-3-sri, dus zonder de familienaam (1). (De titel sri wordt overigens dikwijls ook toegevoegd aan de naam van een klein aantal leermeesters die leefden voordat de Ku nDu Ӽa Kiu gesticht werd, zoals Luthelm Kuyperz en Stelferþ zelf.)